Szczapówka bruzdkowana to kolejny chrząszcz szkodnik drewna należący do rodziny kózkowatych, wśród których znajdziemy gatunki owadów żerujących w drewnie. Kózkowate zasiedlają zdrowe jak i martwe drzewa, bale, pnie a także drewno suche. Zdarza się często, że larwy atakują wysuszone drewno wykorzystywane do budowy naszych domów.
Gatunków kózkowatych niszczących drewno nie jest w Polsce aż tak dużo, jednak wiele z nich potrafi wyrządzić spore szkody. Stanowią duże zagrożenie dla drewnianych konstrukcji budynków – atakują domy drewniane, więźby dachowe, drewniane elementy konstrukcyjne. Jak wyglądają kózkowate?
Dorosłe osobniki, chrząszcze, cechują się dużą rozbieżnością jeśli chodzi o wielkość, mieszczą się bowiem w przedziale od 0,4 cm do nawet 5 cm. Wspólne cechy to na pewno wydłużone ciało i długie czułki składające się z 11 lub 12 członów. Głowa chrząszczy jest zwykle dość duża i wyraźnie się odznacza, a skórzaste skrzydła pokrywają cały odwłok owada. Odnóża również są długie i zaopatrzone w dwa kolce nazywane ostrogami. Jeśli chodzi o ubarwienie ciała to oczywiście jest ono różnorodne, w zależności od gatunku.
Te znane gatunki kózkowatych są sporymi chrząszczami, jak np. spuszczel pospolity, który osiąga 2,5 cm długości i który uznawany jest za najgroźniejszego owada niszczącego drewno konstrukcyjne w Polsce. Ale to nie o nim poświęcony jest artykuł a o szczapówka bruzdkowana, która choć mniej znana to pospolita jest w Polsce szczególnie na nizinach, w ubogich borach sosnowych.
Szczapówka bruzdkowana osiąga 1,5 cm długości, jej pokrywy są matowe z wyraźnymi podłużnymi żeberkami i pokryte krótkimi i przylegającymi włoskami. Spód ciała jest lekko błyszczący, a czułki dosyć krótkie jak na przedstawicieli kózkowatych. To właśnie czułki tej rodziny bywają największą ozdobą chrząszczy, a ich długość przekracza nieraz długość połowy ciała dorosłych owadów. Dymorfizm płciowy u szczapówki nie jest aż tak dobrze widoczny – samiec z reguły jest mniejszy i smuklejszy.
Szczapówka bruzdkowana larwa rozwija się najczęściej w drewnie drzew iglastych, zwłaszcza w sośnie. Atakuje drewno jeszcze niezagrzybione, drzewa osłabione żywe lub martwe, drzewa złamane, powalone lub surowiec świeżo ścięty. Samica po kopulacji składa białe, wrzecionowate jaja w ilości około 250 sztuk w szpary grubej kory. Młode larwy żerują początkowo między korą a drewnem, dopiero z czasem zapuszczają się w głębsze strefy drewna.
Chodniki drążone przez larwy są w przekroju owalne i mają średnicę około 8 mm, wypełnione są zbitą masą wiórków, trocinek i odchodów.
Znajdź najlepszego specjalistę w twoim regionie, umów się na konsultację i pozbądź się problemu raz na zawsze
Szczapówka bruzdkowana rozwija się w drewnie od 1 do 3 lat – cykl rozwojowy zależy w głównej mierze od warunków termicznych, wilgotnościowych, od stopnia przesuszenia materiału oraz jego grubości. Te wszystkie warunki wpływają na rozwój wszystkich owadów żerujących w drewnie. Larwy szczapówki to groźne szkodniki drewna sosnowego i innych gatunków drzew iglastych.
Działalność owadów przyczynia się do zmniejszenia przydatności drewna do celów technicznych. Szkody dokonywane przez szczapówkę mają podobny charakter i znaczenie jak to ma miejsce w przypadku wykarczaków (m.in. wykarczak sosnowiec). Na pocieszenie warto zaznaczyć, że szczapówka zasiedlająca drewniane konstrukcje budynków zazwyczaj kończy tam swój żywot i rozwój i nie opanowuje go już ponownie. To, co warto jeszcze dodać, to fakt, że odnotowano przypadki żerowania i uszkadzania przez szczapówki dolnych części słupów telegraficznych oraz podkładów kolejowych.